Loras Dağı

Loras; Reşit Tangut’a göre sahralık, bozkırlık anlamına gelmektedir. Loras’ın ilk zirvesinde bir manastır ve bir sarnıç kalıntısı bulunmaktadır. Özellikle VI. yüzyılda bu tür manastırlar, yeni keşişler yetiştirmek için okul görevi de görmekteydiler. Ancak binanın tarihi çok daha eskidir. Kalıntılar Roma ve Bizans dönemleriyle tarihlendirilebilir. Manastırın yapı tarzıyla, definecilerin kazılarından çıkan küp parçaları böyle bir yargının kanıtlarıdır. Kuzey yönünde kale duvarını andıran büyük taş duvarın küçük bir kısmı yıkılmıştır. Ancak duvarın geriye kalan kısmı sağlamdır.  

Manastırın hemen yanında sekiz-on taş basamakla inilebilen bir kar sarnıcı vardır. Yapısı düzgün taşlarla yapılmış olup kemerlidir. Gilisira’da Katırini denilen kemerli mağara, Konya’daki üç adet buzhane ve Ihlara Vadisi üzerinde bir dizi kayadan oyma kilise bu sarnıcın benzerleridir. Kapının tam karşısında büyük bir oyuk, tavanda ise kar doldurmak için açılan bir baca vardır. Burası manastırda kalan keşişlerin su gereksinimlerini karşılayan bir tür kar ve su deposudur. Sarnıç tamamen toprağa gömülüdür. Alanı ortalama olarak 70-80 metrekaredir. Yuvarlak bir plana sahip sarnıcın zemin ile tavan arasındaki yüksekliği 5-6 metredir. Dağda su kaynağı ve izi yoktur. Ancak Altınapa yönünde ve düzlükte İncesu yaylasında bir su oluğu ve bir akarsu vardır.  

Loras’ın güney kesiminde bulunan büyük mağara, deniz düzeyinden yaklaşık 1500 metre yüksekliktedir. Önü açıktır. Boyutları 40x40 metre olup, yüksekliği ise 15-20 metredir. Mağaranın içinde ağaçlar, ısırgan otları ve çimler vardır. Sağ tarafında oyuklar, oyukların üstünde ise, dikine giderek içeriye serin hava veren dar bir havalandırma tüneli göze çarpar. Burada bülbül ve serçe türünden küçük kuşlar yaşamaktadır. Mağaranın içinde ustalıkla işlenmiş Roma dönemine ait bir sütun başı bulunmaktadır. Bazalttan yapılmış, maden eritmek için kullanılan ve Roma dönemine ait bir kuyumcu potasının parçaları dikkat çekmektedir. Mağaranın orta yerlerinde definecilerin kazılar yaptıkları anlaşılmaktadır. Kazı yerinden küp parçaları ve insan kemikleri bulunmuştur. Küp parçaları, Roma döneminde içlerine ölü konulup toprağa gömülen elemanlardır. Mağaranın giriş kısmı taş duvarla örülü iken şimdi bu duvar yıkılmış durumdadır. Bu kanıya varmak için giriş kısmında yığılı duran taşları görmek yeterlidir. Bu mağaranın Frigler zamanında bir mabet olarak kullanıldığı düşünülebilir. Çünkü Frigler ulu dağlara, yüksek kayalıklara ve kutsal bildikleri taşlara tapınmaktaydılar.[1]

---

[1] Bkz., Mehmet Gündoğdu, http://www.anadoludabugun.com.tr/loras-dagi-tarihi-kalintilari-651yy.htm (erişim: 15.06.2014)