(Soran Muammer Ulutürk, konuşan Serpil Kibar, 10 Ağustos 2023)
Eskiden Vadi-i Meram'da hacı düğünleri yapılırdı.
Hacılar gelmeden 10-15 gün önceden hazırlıkları başlayan bu geleneğin yerinde yeller esiyor. Şimdi uçaklarla yolculuk yapan yakınlarınızı havalimanlarından uğurluyorsunuz sadece. Hızlı hayatlar hızlı uğurlamalar demek. Bu iş 60 yıl önce nasılmış bakalım.
Hacca gidenlerin yakınları onların dönüşünden birkaç gün evvel evleri dip bucak temizler, en güzel kıyafetlerini giyerler konu komşuyu, akrabayı evlerine davet ederler. Kadınlar çemberler, fesler takarlar başlarına. Hacı evinin çocuklarına yeni elbiseler diktirilir, yeni ayakkabılar alınır. Hacı evi ne güzel bir ifade değil mi? Bu kıyafetler günde üç-dört defa da değişilir. Mahallenin kadın hocaları eve davet edilir. Her birine tülbentler hediye edilir. Evlerin hayatında hane halkı arkada, hocalar önde dairesel biçinde dönerek cönkler, dualar, ilahiler okurlar. "Develer gelir gater gater, dizine gumlar batar".. Hısım akrabaya, mahalleliye yemek ikram edilir, âdet düğün havasında geçer.
Bu törenin ardından hacıların yakınları üç ay boyunca kaldıkları Hicaz'dan gelecek yakınlarını karşılamak üzere Adana'ya veya sınıra yakın bir yere gitmek üzere yola çıkarlar. Bizimkilerin hacı karşılaması 1967 yılına ait. Dereli tamirci Numan Ağa'nın steyşın bir arabası varmış. Hane halkı bu arabayı kiralamışlar. Çoluk çocuk dokuz kişi bu arabaya binip Adana'ya varmışlar. Hacıların Türkiye'ye girmelerine daha bir hafta var. Seyhan Otelinin en üst katını komple tutmuşlar. Maksat hem gezmek hem de hacıları karşılamak. Bir hafta boyunca Adana'yı gezmiş aile. O vakitler bizimkilerin hali vakti oldukça iyi. Hacılardan tel gelince haberleri olacak. Telden kasıt telgraf. Sonunda telgraf gelmiş. Buna göre daha iki gün daha beklemeleri lazım. Babam biz dönelim abimle yengem kalsın iş güç var onlar karşılasın hacıları diyerek çocukları alıp geri dönmüş Konya'ya. Hacılar iki gün sonra Adana'ya ulaşmışlar. Ertesi gün de yola çıkmışlar.
Hane halkı hacıların geldiği gün heyecan içinde uyanmışlar. Şerbetler yapılmış cami cemaati sabah namazını kılıp dualar cönkler eşliğinde bizim eve gelmişler. Yemekler, şerbetler ikram edilmiş. Önde 7-8 kadın hoca hepsi de nenemin arkadaşları; Mavgarıların İmin nene, Hacı Seyitlerin Hasniye nene, Dornalların Aliye nene, Kösebekirlerin Şaziye nene, Hacıların Hacer nene (ben bu kadına elmacı nene derdim, mevsimi gelince çoluk çocuk görse elma verirdi) arkada misafirler cönkler, dualar okurlar. Halkanın ardındakiler aaamiiiin diye mukabele etmişler.
Bir hafta sonra hacılar geldi diye bir de “geldi düğünü” yapılmış. Giyinip süslenmişler, yemekler verilmiş yine. Yeni hacı olan Zehra nenemin en has arkadaşları yeniden teşrif etmişler. Cönkler, ilahiler, dualar okumuşlar, Kur'an tilavet etmişler. Hacda geçen günleri yâd etmişler. Bu arada evin en nüfuzlu kişisi Zehra nenemin kaynanası Hatice nene. Annem onun için derdi ki, mavi gözlü, çok kibirli, kimseyi beğenmeyen bir kadındı. Beşibirlikleri (80'likleri) boynuna takar etrafta dolanırdı. Kocası Hasan dede çok zengindi. Heybeyle para getirdi. Değirmenlere nakliye işi yapardı. Böylece biri hacılar gelmeden hemen önce biri de geldikten bir hafta sonra iki düğün icra edilmiş oluyor. İkisinde de aynı ama belli ki bugüne kıyasla çok masraflı karşılamalar, davetler yapılması bir yana böylesi bir geleneğin o vakitler sürmesi ne kadar masal tadında değil mi?
.jpg)
